เป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดในผู้หญิงไทย โดยมีสถิติของผู้เสียชีวิตเฉลี่ยสูงถึง 7 คนต่อวัน เมื่อเป็นในระยะเริ่มแรกส่วนมากไม่มีอาการแต่สามารถตรวจพบเซลล์ผิดปกติได้ ดังนั้นการตรวจหามะเร็งปากมดลูกอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้สามารถตรวจตรวจพบเซลล์มะเร็งได้ในระยะเริ่มต้นซึ่งทำให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาและป้องกันไม่ให้กลายเป็นมะเร็งชนิดลุกลามได้ทันท่วงทันที และสามารถรักษาให้หายขาดได้
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งปากมดลูก
เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HPV (Human Papilloma Virus) ที่บริเวณปากมดลูก เป็นเหตุให้เซลล์ปากมดลูกมีการเปลี่ยนแปลงไปจนกลายเป็นเซลล์ผิดปกติได้ โดยมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกดังนี้
• มีเพศสัมพันธ์เมื่ออายุน้อย
• มีคู่นอนหลายคนหรือมีเพศสัมพันธ์กับชายที่มีคู่นอนหลายคน
• รับประทานยาคุมกำเนิดติดต่อกันเป็นเวลานาน
• สูบบุหรี่
• ขาดการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
วิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่เป็นที่ยอมรับและใช้กันอย่างแพร่หลาย คือ การตรวจทางเซลล์วิทยา (Pap test) ซึ่งในปัจจุบันมีอยู่ 2 วิธี ดังนี้
1. การตรวจวิธีดั้งเดิม หรือการตรวจแป๊ปสเมียร์ (Conventional Pap Smear)
เป็นการตรวจสอบเซลล์บริเวณปากมดลูก เพื่อหาเซลล์ที่ผิดปกติ หรือมีการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ว่าจะกลายไปเป็นเซลล์มะเร็งหรือไม่โดยแพทย์จะใช้ไม้พายหรือไม้กวาดเล็กๆ เก็บเซลล์ ที่บริเวณปากมดลูกจากนั้นป้ายลงบนกระจกแก้ว แล้วนำไปย้อมน้ำยาและตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์
แต่วิธีนี้มีข้อจำกัดของการตรวจ คือ เซลล์บางส่วนเท่านั้นที่ถูกป้ายลงบนกระจกแก้ว ที่เหลือจะติดอยู่กับไม้เก็บ นอกจากนี้เซลล์จะมีการเรียงตัวซ้อนทับกันหลายชั้น ซึ่งอาจจะบดบังเซลลืที่ผิดปกติทำให้อ่านผลยาก และมีโอกาสผิดพลาดสูง
2. วิธีเซลล์วิทยาอิงของเหลว หรือวิธีชัวร์พาส (BD SurePath Liquid-Base Pap test)
ชัวร์พาส แป็ปเทสต์ เป็นเทคโนโลยีการตรวจแบบใหม่ที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกา (US FDA) ว่าเป็นวิธีที่สามารถตรวจหาเซลล์ผิดปกติของปากมดลูกได้ละเอียดและแม่นยำกว่าวิธีดั้งเดิม ช่วยให้การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมีประสิทธาพสูงขึ้น
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วย
วิธีชัวร์พาส ดีกว่าวิธีดั้งเดิมอย่างไร - วิธีชัวร์พาส แพทย์จะใช้อุปกรณ์ที่ถูกออกแบบมเป็นพิเศษเก็บเซลล์บริเวณปากมดลูกแล้วปลดส่วนหัวของอุปกรณ์ไม้เก็บลงไปในกระป๋องที่บรรจุน้ำยารักษาสภาพเซลล์ (BD Sure Path Vial) ทำให้มั่นใจได้ว่า 100%ของเซลล์ที่เก็บได้ จะถูกส่งไปยังห้องปฏิบัติการเพื่อทำการตรวจวิเคราะห์
การตรวจด้วยวิธีชัวร์พาส ดีกว่าวิธีดั้งเดิมดังนี้
• เซลล์ตัวอย่างจะถูกเก็บรักษาเป็นอย่างดีในน้ำยารักษาสภาพ
• เซลล์เรียงตัวเป็นระเบียบเป็นขั้นบางบนกระจกแก้ว โดยไม่มีมูกเลือดมาบดบังเซลล์ ทำให้ง่ายต่อการอ่านผล
• เพิ่มอัตราการตรวจพบเซลลืผิดปกติชนิด HSIL+สูงกว่าวิธีดั้งเดิมถึง 64.4%
• ลดอัตราการอ่านผลไม่ได้ (Unsatisfactory Cases) ได้อย่างมีนัยสำคัญ ช่วยลดค่าใช้จ่ายและการเสียเวลาจากการที่ต้องเรียกผู้ป่วยมาตรวจซ้ำ เพื่อเก็บเซลล์ใหม่
• ห้องแล็ปสามารถทำการตรวจซ้ำโดยใช้เซลล์ตัวอย่างเดิมที่เก็บมาได้มากถึง 5 ครั้ง ตามแต่ความต้องการ
• พยาธิแพทย์อ่านผลเซลล์ได้รวดเร็วและแม่นยำกว่าวิธีดั้งเดิม
ภาพแสดงความแตกต่างของรูปลักษณะเซลล์ที่ผ่านการเตรียมจากแต่ละวิธีการตรวจ
วิธีชัวร์พาส BD Sure path liquid-based pap test
วิธีชัวร์พาส มีกระบวนการในการกำจัดเลือดและน้ำเมือกต่างๆ ที่ไม่ต้องการในการตรวจวิเคราะห์ออกไป ดังนั้นเซลล์บนกระจกแก้วที่ผ่านการเตรียมจากวิธีชัวร์พาสจึงเรียงตัวเป็นระเบียบเป็นชั้นบางโดยไม่มีมูกเลือดมาบดบังเซลล์ ทำให้อ่านผลง่ายและเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจพลเซลล์ผิดปกติ
วิธีดั้งเดิม(Conventional Pap smear)
เซลล์จะมีการเรียงตัวซ้อนทับกันหลายชั้น อีกทั้งยังมีเมือกและเม็ดเลือดซึ่งอาจบดบังเซลล์ที่ผิดปกติ ให้อ่านผลยาก และมีโอกาสผิดพลาดสูง
ที่มาsanook
